Η ιδέα των πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας χρονολογείται από το 1945, όπου και περιγράφηκε ως μια ενεργή διαδικασία πρόληψης και διαχείρισης των ήπιων διαταραχών ψυχικής υγείας που μπορούν να εμφανιστούν σε όλα τα άτομα.

Στην ουσία, πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από συναισθηματική δυσφορία, προσωπικές κρίσεις αλλά και ψυχικές διαταραχές μπορούν να επωφεληθούν από τη λήψη πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας, τόσο από τους επαγγελματίες, όσο και από το ευρύ κοινό.

Έτσι, οι Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας μπορούν να οριστούν ως μια συμπονετική και υποστηρικτική παρουσία, σχεδιασμένη να μειώσει μια οξεία κατάσταση στρες, οδύνης και θλίψης, καθώς και να αξιολογήσει την περαιτέρω ανάγκη για μια πιο μόνιμη φροντίδα της ψυχικής υγείας.

Αυτό μπορεί να βρει εφαρμογή τόσο σε περιπτώσεις κρίσης και έκτακτης ανάγκης (π.χ. καταστροφές από φυσικά φαινόμενα, πόλεμος, μετανάστευση, εκτοπισμός), όσο και σε συνθήκες της καθημερινής ζωής, όπου ένας συνάνθρωπός μας μπορεί να έχει ψυχικές δυσκολίες, πρώιμα και ήπια συμπτώματα θλίψης, στρες ή μια ψυχική διαταραχή.

Εστιαζόμενοι στις περιπτώσεις κρίσης, θα κάνουμε μια προσπάθεια αποσαφήνισης του όρου Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας

Τι είναι οι Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας (Α΄ ΒΨΥ);

Οι Α΄ΒΨΥ περιγράφονται ως μια ανθρώπινη, ενθαρρυντική ανταπόκριση σε ένα συνάνθρωπο που υποφέρει και που μπορεί να χρειάζεται στήριξη και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα θέματα:
• Εκτίμηση των αναγκών και των ανησυχιών
• Παροχή βοήθειας για την κάλυψη βασικών αναγκών (για παράδειγμα, τροφή και νερό, πληροφορίες).
• Ακρόαση του συνανθρώπου μας, χωρίς άσκηση πίεσης
• Καθησυχασμός και βοήθεια για να αισθανθεί ο συνάνθρωπός μας ηρεμία
• Διασύνδεση με πληροφορίες, υπηρεσίες και κοινωνική υποστήριξη
• Προστασία τους από περαιτέρω βλάβη.

Τι δεν είναι οι Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας (Α΄ ΒΨΥ);

  • Δεν είναι κάτι που μόνο οι επαγγελματίες μπορούν να κάνουν.
  • Δεν πρόκειται για συμβουλευτική από επαγγελματίες.
  • Δεν πρόκειται για “ψυχολογική αποφόρτιση”, καθώς η παροχή Α΄ ΒΨΥ δε συνεπάγεται απαραιτήτως μια λεπτομερή συζήτηση του ψυχοπιεστικού περιστατικού.
  • Δε ζητάμε από τα άτομα να αναλύσουν τι συνέβη ή να τοποθετήσουν τον χρόνο και τα γεγονότα σε σειρά.
  • Παρά το γεγονός ότι η παροχή Α΄ ΒΨΥ περιλαμβάνει και τη διαθεσιμότητά μας να ακούμε τις ιστορίες των ατόμων, δεν πιέζουμε κανέναν να μας εκφράσει τα συναισθήματα ή τις αντιδράσεις του σε ένα γεγονός.

Οι Α΄ ΒΨΥ εμπεριέχουν παράγοντες που φαίνεται να έχουν χρησιμότητα στη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη των ατόμων, συγκεκριμένα:

  • Αίσθημα ασφάλειας, σύνδεση με άλλα άτομα, ηρεμία και αισιοδοξία.
  • Δυνατότητα πρόσβασης στην κοινωνική, σωματική και συναισθηματική υποστήριξη και
  • Αύξηση αίσθησης αποτελεσματικότητας του εαυτού για τους συμμετέχοντες.